Skip to main content

Γιατί είναι σημαντική η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας (mindfulness) στη ζωή μας; Η Συναπόφοιτος μας Νίκη Μουλαγιάννη ’93, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Θεραπεύτρια, μας απαντά.

thumbnail NIKI SITE

Γιατί είναι σημαντική η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας (mindfulness) στη ζωή μας;

“Ο καλύτερος τρόπος να φροντίσουμε το μέλλον μας, είναι να ζούμε στο παρόν συνειδητά.”
Jon Kabat – Zinn  
                                                                 

Ζούμε σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται και εξελίσσεται. Κι εμείς μέσα σε αυτόν τον κόσμο έχουμε συνηθίσει να τρέχουμε, να είμαστε συνεχώς στον «αυτόματο πιλότο», σε ένα διαρκές άγχος να τα προγραμματίσουμε και να τα προλάβουμε όλα, από καθημερινές υποχρεώσεις μέχρι και τη διασκέδαση μας. Προσπαθώντας όμως να προλάβουμε όλα όσα έχουμε προγραμματίσει, τελικά χάνουμε την παρούσα στιγμή και δεν κατανοούμε απόλυτα τι κάνουμε και το σημαντικότερο πώς νιώθουμε για αυτό που κάνουμε. Τείνουμε όλο και περισσότερο να «χανόμαστε» στις ιστορίες του νου, να παγιδευόμαστε σε σενάρια, απόψεις και κρίσεις που μας στερούν τη δυνατότητα να δούμε καθαρά γύρω μας και να απολαύσουμε το παρόν μας. Ταυτόχρονα αγνοούμε ή δεν γνωρίζουμε να παίρνουμε απόσταση από τις σκέψεις και τα συναισθήματα που βιώνουμε, δεν σεβόμαστε το σώμα μας, δεν ακούμε τις ανάγκες του και ξεχνάμε να το φροντίσουμε πραγματικά. Κι όμως σώμα και νους είναι φτιαγμένα για να επικοινωνούν μεταξύ τους κι όταν αυτή η επικοινωνία είναι δυσλειτουργική τότε ζούμε με λιγότερη αρμονία και υγεία στη ζωή μας.

Εδώ ακριβώς έρχεται η ενσυνειδητότητα (mindfulness), μια πρακτική που στο εξωτερικό εφαρμόζεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια  σε νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα και εταιρίες με σημαντικά οφέλη σε ψυχικό, σωματικό και συναισθηματικό επίπεδο. Στη χώρα μας έχει αρχίσει πρόσφατα να γίνεται περισσότερο γνωστή. Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) είναι «η πρακτική της σκόπιμης εστίασης της προσοχής μας στην παρούσα στιγμή και η επίγνωση σε όσα συμβαίνουν γύρω μας χωρίς κριτική αλλά με αποδοχή». Μια από τις βασικές αρχές της ενσυνειδητότητας είναι η παρατήρηση της κάθε στιγμής όπως είναι και η επίγνωση του τί συμβαίνει μέσα μας αλλά και γύρω μας. Τί νιώθουμε στο σώμα μας, ποιες σκέψεις περνούν από το μυαλό μας, τί συναισθήματα υπάρχουν. Είναι να μπορούμε να αναγνωρίσουμε καθαρά πώς είναι τα πράγματα στη ζωή μας κάθε στιγμή, με συμπόνια και αποδοχή, χωρίς κριτική. Η επίγνωση όμως δεν αφορά μόνο τα θετικά. Εστιάζουμε το ίδιο και στα αρνητικά με σκοπό την αποδοχή και την επίλυση τους.

Η πρακτική της ενσυνειδητότητας μπορεί να λειτουργήσει σαν εσωτερική άγκυρα όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες και στρεσογόνες καταστάσεις βοηθώντας μας να τις διαχειριστούμε με ψυχραιμία. Όταν για παράδειγμα βιώνουμε δύσκολα συναισθήματα όπως θυμό, θλίψη, φόβο, αγωνία, απογοήτευση, αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι απλά να αναγνωρίσουμε αυτά τα συναισθήματα χωρίς να τα κρίνουμε. Μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας “τώρα νιώθω θλίψη, θυμό, έχω αγωνία” και να μείνουμε λίγο με αυτή την αίσθηση. Έτσι παίρνουμε απόσταση από τα συναισθήματα, αντί να γινόμαστε ένα μαζί τους. Όσο επιτρέπουμε στα συναισθήματα μας να εκφράζονται χωρίς να τα καταπιέζουμε, τόσο λιγότερη ένταση μας προκαλούν.

Επιπλέον, η καλλιέργεια της ενσυνειδητότητας αυξάνει την ικανότητα εστίασης και συγκέντρωσης, τονώνει τη μνήμη, μειώνει το άγχος, αυξάνει την αίσθηση ευεξίας, μειώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, βελτιώνει τον ύπνο, καλλιεργεί ψυχική ανθεκτικότητα, διασφαλίζει τη συναισθηματική και ψυχική μας ισορροπία, αυξάνει τη δημιουργικότητα μας, ενισχύει τη συνειδητή καλλιέργεια θετικών συναισθημάτων, όπως καλοσύνη, συμπόνια, ευγνωμοσύνη και ενσυναίσθηση, ενώ συμβάλλει στο να δημιουργούμε πιο ουσιαστικές σχέσεις και να ζούμε καλύτερα.

Πώς καλλιεργούμε όμως αυτή την επίγνωση; Μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές ασκήσεις, όπως είναι η πρακτική του διαλογισμού της αναπνοής, ο διαλογισμός περπατήματος, η πρακτική του body scan (εστίαση σε κάθε σημείο του σώματος ξεχωριστά), η εστίαση στα συναισθήματα και στις αισθήσεις που υπάρχουν στο σώμα μας, μαθαίνουμε να εστιάζουμε στο παρόν, στην εμπειρία μας στο «εδώ και τώρα».  Στόχος μας είναι να ξεμάθουμε οτιδήποτε κάνουμε μηχανικά και να ανακαλύψουμε αυτό που υπάρχει μέσα μας. Αποδεσμευόμαστε έτσι από την ένταση που προκαλεί η τάση του νου να περιπλανιέται, να δημιουργεί σενάρια, να θέλει τα πράγματα να είναι διαφορετικά και αντί αυτού, αποδεχόμαστε την παρούσα στιγμή, ακριβώς όπως είναι. Γιατί ούτως ή άλλως, είναι ήδη εδώ. Μέσα από την καθημερινή πρακτική και εξάσκηση αποκτούμε καινούριες δεξιότητες που μπορούμε σταδιακά να ενσωματώσουμε στην καθημερινότητα μας. Για να δημιουργήσουμε μια ζωή όπως εμείς επιθυμούμε, μια ζωή γεμάτη υγεία, αρμονία, αποδοχή και αγάπη για τον εαυτό μας!

thumbnail Outlook js5vc2b4